Σας έχει τύχει ποτέ να ακούσετε κάποιο γονέα, κηδεμόνα ή εκπαιδευτικό να πιέζει το παιδί να μοιραστεί τα παιχνίδια του ή τα πράγματά του; Προσωπικά μου έχει τύχει ουκ ολίγες φορές. Μήπως είστε ένας/μία απ’ αυτούς/ές; Σ’ αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να σας πείσω ότι θα πρέπει να το σκεφτείτε πριν το ξαναεπιχειρήσετε.
Μπορεί στην αρχή να σας φανεί λίγο περίεργο αυτό που πρόκειται να αναλύσω, ίσως και όχι. Πολλοί/ές θα σκεφτήκατε το αγγλικό ρητό “sharing is caring” (μτφρ. “μοιράζομαι σημαίνει νοιάζομαι”). Και συμφωνώ! Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να μοιράζονται. Ωστόσο, σας ζητάω να σκεφτείτε λίγο πιο ανοιχτά έστω και για μία στιγμή. Άλλωστε ποια εξέλιξη περιμένουμε στις ζωές μας αν δεν είμαστε ανοιχτοί/ές;
Είμαι σχεδόν βέβαιη ότι αν σας πω να σκεφτείτε κάποιο αντικείμενο πολύτιμο για εσάς, η πλειοψηφία θα έλεγε πως δε θα επιθυμούσε να το μοιραστεί. Και μαντέψτε! Είναι απόλυτα φυσιολογικό! Και τα παιδιά αναπτύσσουν συναισθηματικούς δεσμούς με αντικείμενα που έχουν υψίστη σημασία για εκείνα. Οι πιθανότητες, λοιπόν, μας δείχνουν ότι δε θα θέλουν να μοιραστούν κάποιο ξεχωριστό αντικείμενο για εκείνα με άλλα παιδιά. Επομένως, δεν είναι δίκαιο να τα βάζουμε στη διαδικασία να το κάνει.
Ας σεβαστούμε την αυτονομία και τα βασικά δικαιώματα του παιδιού. Το μοίρασμα είναι φανταστικό και γενναιόδωρο! Αλλά μόνο όταν ένα άτομο επιλέγει να το κάνει. Οι άνθρωποι (και τα παιδιά φυσικά!) πρέπει να είναι ικανοί να παίρνουν τέτοιες σημαντικές αποφάσεις μόνοι τους. Θέλουμε τα παιδιά μας να είναι υπεύθυνα για τα πράγματά τους και να αποφασίζουν εκείνα τι θα κάνουν με αυτά. Δε θα έπρεπε τα παιδιά να δίνουν σε κάποιο άλλο παιδί κάτι δικό τους απλά και μόνο επειδή το θέλει. Είναι ένα σημαντικό μάθημα για να καταλάβουν ότι δεν «πατάμε» πάνω σε άλλους για να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Δεν έχουμε δικαίωμα σε ό,τι θέλουμε την στιγμή που το θέλουμε.
Όλα αυτά οδηγούν στο εξής συμπέρασμα: Το μόνο για το οποίο θα πρέπει να πιέσουμε τα παιδιά είναι για να γίνουν φίλοι με την υπομονή. Στον κόσμο των φούρνων μικροκυμάτων, των υπολογιστών, των fast food, κ.ά. όπου όλα τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς, μία πολύ σημαντική και αξιότιμη ικανότητα που θα πρέπει να διδάσκεται είναι η υπομονή!
Τι κάνουμε, λοιπόν, σε ανάλογες περιστάσεις;
Αν τύχει να βρεθείτε σε κάποιο πάρκο ή παιδότοπο κ.λπ. και το παιδί σας θέλει να παίξει με κάποιο συγκεκριμένο παιχνίδι το οποίο είναι «πιασμένο» από άλλο παιδί, τότε του αποσπάτε την προσοχή λέγοντάς του: «Βλέπω ότι με αυτό το παιχνίδι παίζει κάποιο άλλο παιδί τώρα. Τι θα έλεγες να παίξεις κάπου αλλού μέχρι να τελειώσει; Είμαι σίγουρη/ος ότι έχει κι άλλα ενδιαφέροντα παιχνίδια!». Αν το παιδί επιμένει έντονα, τότε το απομακρύνουμε, το αγκαλιάζουμε και του εξηγούμε με ήρεμη φωνή μέχρι να κατανοήσει αυτό που του λέμε. Σε καμία περίπτωση δεν το απειλούμε λέγοντάς του «Αν δεν σταματήσεις τώρα, φεύγουμε!».
Μπορεί κάποια στιγμή να κανονίσετε να έρθει κάποιο παιδί στο σπίτι σας για να παίξει με το δικό σας. Καλό θα ήταν, πριν να έρθει η παρέα του να πάτε μαζί με το παιδί στο δωμάτιο με τα παιχνίδια και να απομακρύνετε αυτά που έχουν ξεχωριστή αξία και σημασία για το παιδί σας. Έτσι, μπορεί να παίξει με τους/τις φίλους/ες του με όσα παιχνίδια είναι επιτρεπτά για μοίρασμα! Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να είναι γενναιόδωρα με τους/τις φίλους/ες τους και τους επισημαίνουμε πόσο διασκεδαστικό είναι να παίζουμε όλοι/ες μαζί με τα παιχνίδια.
Αν τα παιδιά τελικά θελήσουν να μοιραστούν, τότε δείχνουμε κατενθουσιασμένες/οι! Αν όχι, δεν πειράζει! Εξακολουθούμε να είμαστε καλά με την έκβαση της κατάστασης. Τα παιδιά μπορούν να κάνουν τις δικές τους επιλογές και να αποφασίσουν τι θα μοιραστούν και με ποιον.
Αυτός είναι και ο υγιής τρόπος με τον οποίο καλλιεργούνται οι γενναιόδωροι ενήλικες!
Τσακκίρη Κατερίνα – Νηπιαγωγός
