Υπάρχει καλή και κακή τιμωρία; Τι επίδραση έχει;
Τιμωρία: ο καταναγκασμός που επιβάλλεται για σφάλμα ή παράλειψη.
Υπάρχει καλή και κακή τιμωρία; Τι επίδραση έχει η τιμωρία στα παιδιά; Υπάρχει όφελος από την τιμωρία ή δεν πρέπει να υπάρχει καν ως επιλογή;
Οι γονείς προσπαθούν μέρα με τη μέρα να θέσουν όρια στα παιδιά τους και να τους μάθουν την πειθαρχία. Όμως, όπως καταλαβαίνουμε, τα παιδιά δεν γνωρίζουν καλά τι σημαίνει «όριο» και έτσι καθώς δεν αντιλαμβάνονται την κατάσταση δεν μπορούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους και να επικοινωνήσουν. Ως εκ τούτου οι γονείς οδηγούνται σε εκρήξεις πανικού και μέσω της τιμωρίας επιχειρούν να λύσουν τα πράγματα.
Είναι όμως αυτή η σωστή λύση;
Όταν η τιμωρία γίνεται με καταναγκασμό, τότε το παιδί αντιδράει αμυντικά γιατί νιώθει αδικία και θυμό. Ενδέχεται να γίνει επιθετικό και να αναπτύξει κακή συμπεριφορά προς εσάς, αλλά και προς το γενικό περιβάλλον του. Όταν, όμως, η τιμωρία γίνεται με συνείδηση και χωρίς υπερβολές, τότε παίρνει μια μορφή μάθησης.
Δηλαδή, όταν στην καθημερινότητα υπάρχουν κανόνες που τηρούνται από τους γονείς, και όταν δείχνουν οι ίδιοι τις συνέπειες της μη τήρησής τους, τότε τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα και πιο εύκολα για τα παιδιά. Η συμπεριφορά των γονιών προς τους κανόνες και τα όρια, είναι το καλύτερο πρότυπο για να ταυτιστεί το παιδί.
Για να σεβαστεί το παιδί την κατάσταση και να πάρει την ευθύνη του, πρέπει πρώτα εμείς οι ίδιοι να του δείξουμε ότι του έχουμε εμπιστοσύνη και ότι μπορεί να συνεργαστεί μαζί μας. Επομένως, θα ήταν προτιμότερο να το ρωτήσουμε «τι θα έκανες εσύ στη θέση μου;» ή «τι νομίζεις ότι πρέπει να γίνει;» αντί να αρχίσουμε τις φωνές και τις προσβολές. Πρέπει να δείξουμε στο παιδί ότι υπάρχουν επιλογές, το αφήνουμε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες και του εκφράζουμε πώς νιώθουμε γι’ αυτό που συνέβη.
Βάζουμε όρια με τρόπο που σέβονται το παιδί, ώστε κι αυτό με τη σειρά του να το νιώσει και να αναπτύξει πειθαρχία και αυτοέλεγχο. Δείχνουμε αγάπη, δίνουμε ευθύνες, αναγνωρίζουμε την καλή συμπεριφορά, συζητάμε και εξηγούμε, αποφεύγουμε την κριτική. Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ενοχές στο παιδί ή ανταγωνισμό, αλλά να διαμορφώσουμε έναν χαρακτήρα υπεύθυνο και ταυτόχρονα ανθεκτικό.
Πριν βάλουμε, λοιπόν, το παιδί τιμωρία πρέπει πρώτα να αναλογιστούμε τα εξής:
“Γιατί έκανε αυτό και όχι εκείνο που του είπα εγώ; Μήπως υπάρχει όντως κάποιος λόγος;”
“Αν βάλω το παιδί τιμωρία, το αποτρέπω πραγματικά από το να κάνει κάτι άκομψο ή μήπως τον εξαναγκάζω να φερθεί όπως θέλω εγώ;”
Μόλις απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, θα ξέρουμε και πως να πράξουμε.
Και να θυμάστε!
✔Οι κανόνες πρέπει να μένουν σταθεροί στο χρόνο
✔ Να έχουμε τον έλεγχο της αυστηρότητας
✔ Να χτίζουμε μια σχέση με γερά θεμέλια εμπιστοσύνης
Λογοθεραπεύτρια Ευθυμιάδου Ολυμπιάννα
